Η 28η Οκτωβρίου δεν είναι απλώς μια ημερομηνία στο ημερολόγιο. Είναι η στιγμή που η λέξη «όχι» απέκτησε βάρος και φωνή. Και αν κάτι ξέρει να κάνει καλά ο κινηματογράφος, είναι να μετατρέπει αυτή τη φωνή σε εικόνες που μένουν.
Από τα βουνά της Πίνδου μέχρι τις πόλεις που κάηκαν στον πόλεμο, από την Αθήνα του ’40 μέχρι τη Γαλλία, τη Γιουγκοσλαβία και το Χόλιγουντ — η μεγάλη οθόνη έχει γεμίσει με ιστορίες ανθρώπων που δεν λύγισαν.
🇬🇷 Οι ελληνικές ιστορίες της αντίστασης
1. «Το Ξυπόλητο Τάγμα» (1953) – Γκρεγκ Τάλλας
Η ταινία που γεννήθηκε μέσα από τα ερείπια της μετεμφυλιακής Ελλάδας. Παιδιά ορφανά από τα ιδρύματα κλέβουν από τους κατακτητές για να επιβιώσουν και βοηθούν όσους έχουν ανάγκη. Γυρισμένο με κινηματογραφική μηχανή της δεκαετίας του ’20, με 60 παιδιά ορφανοτροφείων και με μουσική του, νεαρού τότε, Μίκη Θεοδωράκη.
2. «Το Μπλόκο» (1965) – Άδωνις Κύρου
Μία από τις λίγες ελληνικές ταινίες που πραγματεύονται το ιστορικό μπλόκο της Κοκκινιάς (7 Αυγούστου 1944). Ο Κύρου, επηρεασμένος από την ιταλική νεορεαλιστική παράδοση, τολμά να δείξει συνεργάτες των ναζί και της κατοχής.
3. «Ουρανός» (1962) – Τάκης Κανελλόπουλος
Λυρισμός και πόνος σε ίσες δόσεις. Γυναίκες που περιμένουν, άντρες που χάνονται, και μία πατρίδα που δεν έχει πια χρώμα. Ίσως η πιο ποιητική αντιπολεμική ταινία της ελληνικής κινηματογραφίας.
4. «Ψηλά τα Χέρια, Χίτλερ» (1962) – Ροβήρος Μανθούλης
Χιούμορ και ανθρωπιά σε δύσκολες στιγμές. Ο Θανάσης Βέγγος και ο Βασίλης Διαμαντόπουλος πρωταγωνιστούν σε μία ιστορία φιλίας και αντίστασης, μέσα από το βλέμμα των απλών ανθρώπων.
5. «Προδοσία» (1964) – Κώστας Μανουσάκης
Με σενάριο του ποιητή Άρη Αλεξάνδρου και πρωταγωνιστές τον Πέτρο Φυσσούν και την Έλλη Φωτίου, η ταινία σχολιάζει τον έρωτα, τη συνεργασία και τη δικαίωση μέσα από την περίοδο της κατοχής.
6. «Αυτοί που Μίλησαν με το Θάνατο» (1970) – Γιάννης Δαλιανίδης
Μία ομάδα φοιτητών διαλύεται την περίοδο του πολέμου και επανέρχεται στην κατοχή· ένας πατέρας συνεργάζεται με τους Γερμανούς· έρωτες και προδοσίες διαδραματίζονται σε καιρούς σκοτεινούς.
7. «Αδούλωτοι Σκλάβοι» (1946) – Μάριος Πλωρίτης / Βίων Παπαμιχάλης
Η πρώτη σκηνοθετική εμφάνιση της Έλλης Λαμπέτη και η πρώτη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι. Ιστορία αντιστασιακή, νεανική φλόγα μέσα στην κατοχή.
8. «Το Τελευταίο Σημείωμα» (2017) – Παντελής Βούλγαρης
Η πιο πρόσφατη προσέγγιση του είδους. Ο Ναπολέων Σουκατζίδης, συνδικαλιστής και αντιστασιακός, βρίσκεται στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου και εκτελείται μαζί με άλλους στην Καισαριανή — μία ιστορία που δεν αφήνει κανέναν αδιάφορο.
9. «Οι Γερμανοί Ξανάρχονται» (1948) – Αλέκος Σακελλάριος
Με τον Βασίλη Λογοθετίδη στο τιμόνι, μία σάτιρα για τον διχασμό, τον φόβο και την κατοχή — με έξυπνους διαλόγους και αστικο-προσεγγισμένη ματιά.
Διεθνείς «κραυγές» αντίστασης
10. «Rome, Open City» (1945) – Roberto Rossellini
Η Ρώμη σε ερείπια, η κατοχή, η αντίσταση. Ο νεορεαλισμός χτίζεται εδώ – οι δρόμοι της Ρώμης, οι απλοί άνθρωποι και η αγωνία για την ελευθερία.
11. «Army of Shadows» (1969) – Jean-Pierre Melville
Η γαλλική αντίσταση χωρίς ηρωικές φόρμες, αλλά με ψυχρή ακρίβεια και εσωτερική ένταση.